Astronoom Martin Rees heeft de Templeton Prize 2011 gekregen. De rede waarmee hij de prijs in ontvangst nam staat hier.
Zie hier het bericht over de winnaar van vorig jaar (Fransisco Ayala).
En hier een stuk over het Nature artikel met een portret van de Templeton Foundation.
Meer volgt wellicht later…
(update 9 april) Een klein beetje meer, als aangekondigd.
Vanochtend vond ik deze reactie, in de Daily Mail. Allereerst maakt Rees het duidelijk dat hij niet religieus is – en dat hij religie vooral als onderdeel van de cultuur ziet. Maar het onderstaande citaat is m.i. nu net het verschil tussen Rees en mensen als Kroto of Jerry Coyne:
Theology cannot explain scientific mysteries, he told Reuters, but added: ‘I’m not allergic to religion or religious believers.’
Die laatsten zijn wél allergisch voor religie, omdat ze het – zie Dawkins – zien als de bron van misschien niet alle, maar wel veel kwaad. Vandaar dat ze niet alleen atheïst zijn, maar ook anti-religieus. Religie als ‘virus of the mind’. Wat doe je met virussen? Bestrijden.
De Templeton Foundation staat welwillend tegenover religie. Maar ze staat ook positief tegenover wetenschap. Er is een anti-wetenschappelijke tendens binnen bepaalde religieuze stromingen. Je kunt dit aanpakken door die stromingen aan te vallen (het virus uitschakelen) of door je te richten op vreedzamen co-existentie. Door voorgangers uit te leggen dat Genesis en Darwin elkaar niet hoeven te bijten.
Kroto c.s. lijken volledig op de eerste lijn te zitten. Geen compromissen, gewoon religie omhakken. Templeton zit op de andere lijn, net als BioLogos, het Faraday Institute en vergelijkbare organisaties. Ik zie geen enkele reden om de eerste lijn te volgen. Het is overbodig maar ook minder effectief dan de tweede lijn, die van vreedzame co-existentie. De eerste lijn polariseert en zal uiteindelijk moeten leiden tot de ‘overwinning’ van een van beide partijen. Een wereld zonder religie, of een wereld die wetenschap heeft afgewezen. Ik zie dat niet gebeuren, geen van beide.
Nog iets om over na te denken. Waar is de kritiek op Templeton nu eigenlijk op gebaseerd? Ik lees dingen over ‘dubieuze eerdere winnaars als Billy Graham en Moeder Theresa’. Geen van beide heeft zich ooit als creationist gepresenteerd, voor zover ik weet. De prijs aan Rees zou alleen gegeven zijn om de Templeton Foundation ‘respectabel’ te maken. “De prijs gaat naar de meest vooraanstaande wetenschapper die ‘m wil accepteren”, hoor ik steeds. Waar is het bewijs voor die stelling? Waar zijn alle respectabele wetenschappers die de prijs geweigerd hebben? Ik hoor ze niet.
Natuurlijk heeft Templeton een eigen agenda. Daarin verschillen ze niet van Dawkins, Kroto etc. De allergische en voornamelijk ‘knee jerk’ reactie op de prijs is naar mijn idee slecht onderbouwd. Die reactie draagt bovendien niets bij aan acceptatie van wetenschap onder gelovigen. Dat is waar ik mij voor inzet, en ik ben blij dat dit in Nederland de komende jaren met geld van de Templeton Foundation kan gebeuren.
@Eelco,
Ik ben geen wetenschapper, dus hoe je moet aantonen, dat iets principieel onverklaarbaar is, kan ik misschien niet goed onder woorden brengen. Maar laat ik een poging wagen: als een gebeurtenis plaatsvindt, die volgens bestaande natuurwetten niet plaats kán vinden, dan is dat principieel onverklaarbaar. Een mens kan niet op het water lopen vanwege her verschil in soortelijk gewicht van mens en water.
Een dode kan niet levend worden vanwege onomkeerbare chemische processen, die in de lichaamscellen hebben plaatsgevonden.
Voedsel kan niet zomaar vermeerderd worden vanwege de wet van behoud van massa en energie (of raaskal ik nu?), in ieder geval kan geen materie uit niets ontstaan. Enz.
@Jaap:
veel van de processen die je noemt zijn volgens de huidige kennis van de natuur (die nog niet volledig is) niet mogelijk, inderdaad.
Daarom is de belangrijkste eerste stap om vast te stellen of bepaalde gebeurtenissen die niet te verklaren zouden zijn inderdaad hebben plaatsgevonden (zoals over water lopen: geen enkel bewijs dat dit inderdaad gebeurd is). Pas als onomstotelijk vaststaat dat die gebeurtenissen feiten zijn komt de volgende stap: de verklaring. Dan moeten we ons afvragen of we de natuur al voldoende begrijpen, of dat er een feit is wat principieel onverklaarbaar is (wat je dan wel weer moet bewijzen: het mag niet alleen maar onze menselijke beperking zijn …).
@Eelco,
Als er dus één van genoemde gebeurtenissen onomstotelijk zouden zijn vastgesteld, dan komt de volgende stap: de verklaring. Dan moet je bewijzen dat het principieel onverklaarbaar is en dat onze beperking ons geen parten speelt.
Eerlijk gezegd, lijkt me dat je dat nevernooit zal kunnen bewijzen, omdat je ook niet kan weten waar de grens van je beperking ligt. 2+2=4 en kan geen 5 zijn. Of kan het toch in sommige gevallen 5 zijn en is het mijn beperking (waarvan ik de grens niet ken), die mij doet denken dat dit principieel onverklaarbaar is? Als iemand dus 4 appels uitdeelt aan 5 mensen (zonder te goochelen, stel dat dat is bewezen), en ieder ontvangt (ook bewezen) een hele appel, dan is nog niet direct vast te stellen, dat het principieel onverklaarbaar is, het kan aan mijn beperking liggen.
Deze lijkt ook interessant:
http://religion.blogs.cnn.com/2011/04/10/my-take-jesus-would-believe-in-evolution-and-so-should-you/
@Jaap
Als er dus één van genoemde gebeurtenissen onomstotelijk zouden zijn vastgesteld,
Geen van de dingen die je op mei 6 noemt zijn onomstotelijk bewezen: je verwijst naar overlevering.
Dit stuk van een biologos-iemand lijkt ook interessant:
http://religion.blogs.cnn.com/2011/04/10/my-take-jesus-would-believe-in-evolution-and-so-should-you/
@Gerdien,
“Geen van de dingen die je op mei 6 noemt zijn onomstotelijk bewezen: je verwijst naar overlevering.”
Dat is waar. Daarom had ik ook geschreven: “Als….zouden zijn…” Hypothetisch dus. Het ging mij erom, dat, in het veronderstelde geval dat deze dingen echt aantoonbaar gebeurd zouden zijn, dan toch -volgens Eelco- naar een verklaring gezocht zal worden. Met andere woorden: het methodisch naturalisme geeft nooit op. Het legt er zich bij voorbaat nooit bij neer, dat iets principieel onverklaarbaar zou kunnen zijn en zal, mocht het toch gebeuren, zoiets op een zijspoor zetten, of in het: “nu nog onverklaarbaar”- bakje deponeren. Die indruk krijg ik tenminste.
@Jaap:
zolang er niet aangetoond is dat iets principieel onverklaaraar is, zal ik blijven zoeken, of dat aan latere generaties overlaten als het te moeilijk is op dit moment (ook wel zo aardig voor die latere generaties … 🙂 ).
En je hebt gelijk, dat is heel moeilijk aan te tonen, en gezien de vele, vele resultaten in het verleden houd ik het er nog maar even op (zonder dat te geloven) dat dit inderdaad niet het geval is, en de niet begrepen dingen niet principieel onverklaarbaar zijn. Het blijft toch ook belangrijk onszelf niet te overschatten.
Maar de eerste stap blijft aan te tonen dat het te verklaren feit inderdaad gebeurd is. Overleveringen zijn inderdaad niet voldoende.
@Eelco,
Sympathiek, dat je zo aan latere generaties denkt……;-) Maar zo zie ik toch dat er echt geen ruimte is voor het vaststellen van een principiele onverklaarbaarheid en dat de wetenschap, misschien niet in theorie, maar wel in de praktijk van een á priori uitgaat, omdat er geen bovennatuurlijke verklaring geaccepteerd zal worden. Dat betekent dat een wonder ook nooit herkend kan worden, laat staan erkend zal worden.
Overleveringen zijn niet voldoende, dat is zo. Maar niet alles is overlevering. De genezing van Carly Alkema waarnaar ik met die 3 linken heb verwezen vind ik persoonlijk een goed voorbeeld van een niet te verklaren fenomeen. Je kunt het checken, er haar naar vragen, mensen, die haar ziek en gezond hebben gekend, er over horen en precies achterhalen wat en hoe het gëebeurd is. De ziekte van Hirschsprung is aangeboren en een ziekte voor het leven.
En er zijn heel wat meer dingen te vinden, die niet passen in het vakje “overleveringen”. Maar hoe krijgt het wonder een kans als het als “nog niet verklaarbaar” wordt geëtiketteerd?
“omdat er geen bovennatuurlijke verklaring geaccepteerd zal worden. ”
Dat heb ik niet gezegd: uiteraard zal die geaccepteerd worden als het bewijs er is dat het niet natuurlijk kán zijn. Niets wordt a priori uitgesloten.
“De ziekte van Hirschsprung is aangeboren en een ziekte voor het leven.”
Is dat zo ? Er wordt hier wel een behandeling aangegeven: http://www.erfelijkheid.nl/zena/hirsc.php
“Maar hoe krijgt het wonder een kans als het als “nog niet verklaarbaar” wordt geëtiketteerd?”
Dat hangt er een beetje vanaf hoe je het woord ‘wonder’ definieerd: ik zou het inderdaad precies zo definieren. Maar je moet nog steeds eerst aantonen dat het te verklaren feit daadwerkelijk plaatsgevonden heeft.
@Eelco,
“”De ziekte van Hirschsprung is aangeboren en een ziekte voor het leven.”
Is dat zo ? Er wordt hier wel een behandeling aangegeven: http://www.erfelijkheid.nl/zena/hirsc.php
“
Daar gaat het natuurlijk niet om; het argument is dat de ziekte niet kan genezen! Dat wil niet zeggen, dat er niet geopereerd kan worden, of behandeld. Iemand die suikerziekte type1 heeft, kan zelf geen insuline aanmaken, dat kan nooit meer overgaan. Dat wil niet zeggen, dat er geen behandeling mogelijk is d.m.v. insuline-injecties of zelfs een geïmplanteerd zelfregulerend insulinepompje! Maar als iemands lichaam met suikerziekte type 1 direct nadat daar voor gebeden is, insuline gaat produceren, is er toch wel sprake van iets wat, om mij niet al te sterk uit te drukken, verdacht veel op een wonder lijkt.
De genezing van Carly Alkema is van dat gehalte. Een darm die 49 jaar lang niet functioneert en iemand daardoor invalide en huisgebonden houdt, kan niet zomaar op slag probleemloos gaan functioneren. Als dat toch gebeurt, onmiddellijk nadat daar voor gebeden is, is er meer aan de hand!
@Jaap:
er kan wel degelijk geopereerd worden: zie de website die ik eerder aanhaalde, waar ik lees:
Bij de ziekte van Hirschsprung kunnen de aangedane delen van de darm operatief worden verwijderd. Ook spoelen van de darm of het plaatsen van een stoma zijn mogelijk.
Ik zie geen enkel bewijs voor een wonder, en ook geen medische wereld die perplex staat and grootschalig onderzoek hieraan doet.
Na wat googlen vond ik wel dit: http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artid=10131
@Eelco,
Jij leest kennelijk niet goed wat ik schrijf 🙁 Lees mijn laatste post nog eens over, svp? De website, die jij eerder had genoemd en nu weer aanhaalt, had ik maanden geleden al gelezen….die spreek ik ook helemaal niet tegen!