Een goddeloos heelal?

hawking‘Stephen Hawking: God did not create Universe’, zo kopt de BBC vandaag. En Nu.nl vertaalt die kop eenvoudig. Waar de Britse geleerde eerder nog ruimte liet voor een God die het universum in gang had gezet, is dat in zijn nieuwste boek niet langer het geval. Helaas is informatie over de redenering van Hawking nogal schaars. Wat ik nu lees, is niet heel overtuigend. Nu.nl meldt: “Het ontstaan van het universum is een onvermijdelijke consequentie van de natuurkundige wetten, aldus de kosmoloog. Door de zwaartekracht is het mogelijk dat het universum zichzelf creëert uit het niets, zo stelt Hawking.” Dit komt ook uit het BBC bericht.

De vraag die nu bij mij opkomt: hoe kunnen er natuurwetten ontstaan los van het universum? Waar kwamen die vandaan? Als het antwoord is ‘die waren er altijd al’, in hoeverre verschilt deze redenering dan van de stelling ‘God was er altijd al en schiep de natuurwetten en/of het universum’? Nog een weekje wachten voordat het boek verschijnt. The Times heeft wel een voorpublicatie, waar alle nieuwsophef op is gebaseerd, maar die is alleen na betaling toegankelijk. Enfin, Hawking heeft zijn doel bereikt: een golf van free publicity voor z’n boek.

Please follow and like:

18 gedachten over “Een goddeloos heelal?”

  1. In zijn vorige boek (A Brief History of Time) schreef Hawking « So long as the universe had a beginning, we could suppose it had a creator. » Let op het woordje « could ». Nu schijnt hij te zeggen « It is not necessary to invoke God to light the blue touch paper and set the universe going ». Let op de uitdrukking « not necessary ». Wat zegt Hawking eigenlijk voor nieuws?

    In zijn vorig boek schreef hij dat elke extra formule in zijn boek de verkoopcijfers zou halveren. Hij lijkt mij ook te weten dat een scheutje « god » het tegenwoordig juist goed doed in de verkoopcijfers. Het aanhalen van « god » in liedjes, inaugurale redevoeringen en boeken levert, precies zoals je zegt, « free publicity ».

    Ik ben benieuwd hoe en of hij de bewering « Spontaneous creation is the reason there is something rather than nothing, why the universe exists, why we exist » hard denkt te maken. Volgens mij gebeurt er in de natuur juist nooit iets spontaans maar is alles het gevolg van natuurwetten. Behalve in het geval van wonderen, maar ook dan is het niet spontaan.

  2. @ René, “oneindig groot” is dan een nogal abstract begrip geworden. Normaal gebruik je een begrip als “groot” voor ruimte (terwijl in termen van de big bang theorie ook de ruimte zelf daaraan onderhevig zou zijn, en dus per definitie niet oneindig is), en wat dat “oneindig groot” zonder onze ruimtetijd betekent is nauwelijks voor te stellen… Enfin, in het begin schiep God de hemel en de aarde, dus we hebben het antwoord al :).

  3. Rene: “En hoe wij zicht kunnen krijgen op natuurwetten die klaarblijkelijk buiten ons universum staan.”

    Hoe kom je bij dat laatste ?

    Rene: “Maar goed, misschien is het universum wel oneindig groot, en dan zou het vermoedelijk ook geen begin hebben…”

    We weten natuurlijk niet of het heelal wel of geen begin had, maar die vraag lijkt me los staan van de vraag of het heelal eindig of oneindig is (de laatste metingen wijzen op het laatste, trouwens).

    Het boek “Postcards from the Edge of the Universe” is best leuk, maar dat moet ik wel zeggen …
    Net terug van JENAM 2010, was best leuk !

  4. @ Eelco, mijn sterrekundige kennis wordt grotendeels begrensd door wat ik hier in Groningen hoor. Begin van het universum zit daar niet vaak bij. Ik dacht vroeger geleerd te hebben dat de natuurwetten ontstonden met het universum. De multiverse hypothese stelt, dacht ik, dat er talloze universa ontstaan kunnen zijn met ieder z’n eigen natuurwetten.
    Waar bevinden zich dan de natuurwetten die het universum hebben doen ontstaan, en hoe krijgen we daar vat op? Kan je dat in een paar zinnen uitleggen?

    Ik kreeg gisteren een persbericht over ‘Postcards’. Is hier te downloaden, maar heb ‘m nog niet bekeken. http://www.postcardsfromuniverse.org/

  5. Rene: “Waar bevinden zich dan de natuurwetten die het universum hebben doen ontstaan, en hoe krijgen we daar vat op? Kan je dat in een paar zinnen uitleggen?”

    Hier ga je er al vanuit dat het heelal ontstaan is … dat weten we helemaal nog niet! Het kan er altijd al geweest zijn (denk aan een cyclisch heelal).

    Het lijkt mij dat de natuurwetten zich overal bevinden, waarbij je ‘overal’ ruim moet opvatten (niet beperkt tot de voor ons bekende 4 dimensies, bijvoorbeeld).

  6. Rene,

    Je vraagt « Waar bevinden zich dan de natuurwetten die het universum hebben doen ontstaan, en hoe krijgen we daar vat op? ». Hawking lijkt mij nergens antwoord te geven op de vraag waar die zwaartekracht dan vandaan komt.

    De franse physicus Étienne Klein ironiseert in zijn boek dat op 20 oktober verschijnt « Moeten wij begrijpen dat de zwaartkekracht zich al bevond in het oorspronkelijke niets? Waarom zeggen we dan niet dat God de zwaartkekracht zelf is? ».

    Physici kijken vaak heel anders naar het begrip van een « God » dan gelovigen dat doen.

  7. Leon, physici kijken helemaal niet naar een god of godin … daar is geen enkele reden voor.

    En er is ook geen enkele reden voor een ‘oorspronkelijk niet’.

  8. Eelco,

    Als volgens jou physici helemaal niet kijken naar een god vraag ik mij af waarom Hawking het er dan steeds over heeft.

    En als er volgens jou geen enkele reden is voor een « oorspronkelijk niets », waarom zegt Hawking dan dat « het universum zichzelf creëert uit het niets »?

  9. Leon,

    de wegen van Hawking zijn ondoorgrondelijk 🙂

    OK, even serieus. Ik heb geen idee waarom hij daar mee bezig is – waarschijnlijk religieus opgevoed ? Er is geen enkele fysische reden om te kijken naar een god of godin, als je de waarnemingen op een rijtje zet.

    En waarom Hawking zegt dat het universum zichzelf uit het niets zou creeren weet ik ook niet: dat volgt niet uit de waarnemingen, en is maar een van de twee opties (wel een begin of geen begin). Het is ook niet interessant wie het zegt: het gaat erom wat er gezegd wordt.

    Wat is zijn argument voor een “oorspronkelijk niets” ?

  10. @ Eelco en Leon, sex sells, maar God is een goede tweede… Wat er nu gebeurt – ook op deze site – is dat zoveel mogelijk mensen gaan praten over dat boek en het vervolgens kopen wanneer het (deze week?) uitkomt.

    Wat ik nog niet snap (vermoedelijk omdat astronomen al hun filmpjes tegenwoordig met een Big Bang laten beginnen) is hoe je iets kunt zeggen over de natuurwetten die er bestonden voor het begin van het univerum. Hawkins praat over het ontstaan van het universum.

    Maar misschien moeten we die discussie even uitstellen totdat het boek uit is.

  11. Rene, de filmpjes beginnen met een Big Bang, maar een Big Bang is NIET hetzelfde als het ontstaan van een heelal. Dat is een misverstand.

    Nogmaals, het is nog helemaal niet bekend of het heelal wel of geen begin heeft. Een ‘hot Big Bang’ was er wel. Maar die impliceert geen t=0.

  12. @ Eelco: dan ligt daar nog een schone taak voor de astronomische gemeenschap. Ik beschouw mijzelf als redelijk geïnformeerd, maar ben toch een tikkeltje verrast door je uitspraak. Ik dacht altijd dat de wetenschap geen uitspraken kon doen over de situatie voor de BB, omdat de huidige natuurwetten samenhangen met ons universum en dus niet geëxtrapoleerd kunnen worden naar een ’tijd’ voordat de tijd begon. (Los van het feit dat de natuurkunde nog niet exact weet hoe tijd werkt…)
    Maar nu ben ik nog meer benieuwd naar de motivatie en uitleg van Hawking!

  13. Rene, dat zeg ik toch ook ?
    Je kunt inderdaad niet te ver terug in de tijd extrapoleren, en daarom geen uitspraak doen over wat er voor t=10e-43 (de Planck tijd) gebeurde. Dus je kunt niet terug naar een mogelijke t=0 (je weet niet of er wel of geen t=0 is).

  14. @renefransen

    Destijds heeft er een artikel van hem op de site van de Wall Street Journal:
    http://online.wsj.com/article/SB10001424052748704206804575467921609024244.html?KEYWORDS=Hawking

    Volgens mij legt hij en de andere auteur vrij duidelijk zijn punt uit:

    “As recent advances in cosmology suggest, the laws of gravity and quantum theory allow universes to appear spontaneously from nothing.”
    “Our universe seems to be one of many, each with different laws. That multiverse idea is not a notion invented to account for the miracle of fine tuning. It is a consequence predicted by many theories in modern cosmology. If it is true it reduces the strong anthropic principle to the weak one, putting the fine tunings of physical law on the same footing as the environmental factors, for it means that our cosmic habitat—now the entire observable universe—is just one of many.

    Each universe has many possible histories and many possible states. Only a very few would allow creatures like us to exist. Although we are puny and insignificant on the scale of the cosmos, this makes us in a sense the lords of creation.”

    Alleen wat die “recent advances in cosmology” precies zijn zegt hij niet.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.