Ik kwam net dit bericht tegen, dat de UvA vorige week wereldkundig maakte. Het artikel zelf heb ik nog niet bestudeerd, maar wat er in het persbericht staat is leuk voor het spelletje ‘zoek de methodologische fout’.
Lees het bericht even goed door en ga dan verder met de volgende alinea.
Mijn analyse: eerst brengen de onderzoekers hun proefpersonen in een bepaalde conditie door psychologische manipulatie (controle/geen controle), dan bieden ze een keuze aan tussen drie constructen die aansluiten bij de psychologische manipulatie. En warempel! De psychologische manipulatie heeft gewerkt!
Want dat is alles wat deze studie bewijst. Je kunt mensen ontvankelijk maken voor bepaalde formuleringen. Het experiment levert m.i. geen enkel bewijs voor de stelling dat mensen die in creationisme geloven, meer behoefte hebben aan controle. Gelukkig maar, want wanneer de mening van mensen over een onderwerp als schepping/evolutie via een eenvoudige psychologische priming was te veranderen, zou dat een slecht teken zijn.
Laat ik even een variant van het Amsterdamse experiment bedenken. Je laat twee groepen mensen denken aan een conflict dat ze in hun verleden hebben gehad. De ene helft denkt aan een conflict dat gewonnen is, de andere aan een conflict dat verloren is. Vervolgens laat je ze twee beschrijvingen zien: één waarin evolutie wordt gepresenteerd als ‘survival of the fittest’, de ander een beschrijving van schepping waarbij de Bergrede als leidraad dient. Ongetwijfeld zal de groep die aan een verloren conflict dacht, moeite hebben met evolutie. En de kop van het persbericht luidt: ‘Losers kiezen voor Bijbel’.
Wat mij wel bij de vraag brengt, hoe zo’n studie dan door de peer-review heen komt. En of psychologen in Amsterdam geen behoorlijke training in methodologie krijgen.
In het UvA verhaal lees ik:
“Een belangrijke psychologische behoefte is de handhaving van orde en voorspelbaarheid, …”
Huh ? Daar heb ik nou juist helemaal geen behoefte aan. Als er iets saai is dan is het wel orde en voorspelbaarheid !
Nogal een uit de lucht gegrepen generaliserende uitspraak.
En hoezo is evolutie geen ordelijk proces ?
Waarop gedoeld wordt is de ‘blindheid’ van evolutie: evolutie kent geen doel, wat de mens tot een schitterend ongeluk maakt. Dat stuit veel mensen – zeker de gelovigen – tegen de borst.
Maar het proces zelf is ordelijk, ook al is de uitkomst niet bekend, en is er geen doel. Het bestaan van een kansverdeling maakt een proces nog niet ongeordend: die kansverdeling zelf volgt een ordelijk proces, en er zijn duidelijke regels aan verbonden.
Eelco, ik begrijp je punt, maar ik vrees dat dat het probleem niet wegneemt. Vergelijk het met het krijgen van borstkanker. We weten welk percentage vrouwen het krijgt en we weten iets over de ontstaansmechanismen. We kunnen echter niet met zekerheid zeggen dat X het wel krijgt en Y niet. Deze onzekerheid is voor velen een probleem. Evolutie is in dat opzicht vergelijkbaar.
Daarin heb je natuurlijk gelijk: misvattingen over statistiek zijn wijdverspreid, en hardnekkig.
Zoals dus ook weer uit dit stukje van de UvA blijkt …
Maar het merkwaardigste vind ik de methodologische kant: een artificiële situatie scheppen, een daarop toegesneden keuze voorschotelen en dan een algemeen geldige uitspraak denken te kunnen doen.
@ Bart: is er niet zoiets als een ruimte van mogelijke uitkomsten van evolutie? Waarbij de werkelijke uitkomst daar een deelverzameling van is.
@renefranssen:
het proces bevat kansverdelingen, en de werkelijke uitkomsten (die je populatie vormen) zijn daar inderdaad een (eindige) deelverzameling van.
Je hebt gelijk wat betreft de methodologie: ik wilde jouw punt niet herhalen maar juist nog een ander punt aanstippen.
Apart om te lezen wat voor onderzoeken er naar buiten worden gebracht. Wat ik zie is dat als een theorie als basis dient voor een onderzoek, dat deze theorie vaak bewezen wordt, zodat ze een ‘kloppende’ theorie hebben. In plaats hiervan kan ook gekeken worden naar counter-examples, dus bijvoorbeeld wanneer de theorie niet zou werken.